Hieronder volgt een overzicht van een aantal belangrijke fiscale voorstellen voor de vermogende DGA en de ondernemer, die met Prinsjesdag 2024 bekend zijn geworden.
1. Afschaffen van het open familiefonds (‘fonds voor gemene rekening’) en de open CV
Vanaf 2025 zullen strengere eisen gelden voor een fonds voor gemene rekening om als zelfstandig belastingplichtige (‘open’) voor de vennootschapsbelasting te kwalificeren. Deze aanpassing zal met name familiefondsen raken. Voor bestaande open fondsen gaat overgangsrecht gelden. Op basis van dit overgangsrecht blijft de verplichte overgang naar een besloten (lees: fiscaal transparant) fonds zonder directe fiscale gevolgen. Hiervoor is wel noodzakelijk dat uiterlijk in 2024 een aanpassing in de structuur plaatsvindt.
De zelfstandige belastingplicht voor de CV (‘open CV’) vervalt per 1 januari 2025. Een open CV zal vanaf dat moment fiscaal transparant zijn (‘besloten CV’). Hier gaat vergelijkbaar overgangsrecht gelden als voor de open fondsen. Het overgangsrecht gaat ook gelden voor de overdrachtsbelasting, maar is beperkter dan voor de inkomsten- en vennootschapsbelasting.
Er komt een tijdelijke vrijstelling van overdrachtsbelasting voor open fondsen en open CV’s, die al bestonden ten tijde van de bekendmaking van het wetsvoorstel (19 september 2023, om 15:15 uur). Daarbij gelden aanvullende voorwaarden voor de vraag of sprake is van een ‘bestaande open CV’ of ‘bestaand open fonds’.
2. Afschaffen van familie-VBI
Per 1 januari 2025 gaan strengere eisen gelden voor zogeheten ‘vrijgestelde beleggingsinstellingen’ (VBI).
Hierdoor zullen VBI’s met een beperkte kring van participanten in principe niet langer het vrijgestelde regime deelachtig kunnen zijn. Voor de familie-VBI betekent dit dat deze vanaf 1 januari 2025 weer onder het normale belastingtarief voor de vennootschapsbelasting zal vallen.
3. Aanpassing doorschuifregeling (DSR) en bedrijfsopvolgingsregeling (BOR)
De DSR voor de inkomstenbelasting en de BOR voor de schenk- en erfbelasting worden gefaseerd aangepast. Deze aanpassingen betreffen zowel versoepelingen als versoberingen. Vanaf 2024 zullen deze faciliteiten expliciet niet meer gelden voor verhuurd vastgoed. Vanaf 2025 zullen onder meer de doelmatigheidsmarge en de dienstbetrekkingeneis komen te vervallen en zal de vrijstelling voor de BOR worden verlaagd van 83% naar 70%. Vanaf 2026 komt een beperking van de kwalificerende aandelenbelangen en wil men de bezits- en voortzettingseis versoepelen.
4. Afschaffing samenloopvrijstelling overdrachtsbelasting bij aandelentransacties
Vanaf 2025 zal de samenloopvrijstelling voor de overdrachtsbelasting niet langer gelden voor de verkrijging van aandelen in een onroerendezaaklichaam. Daarbij gaat het om vastgoedlichamen, die nieuwe onroerende zaken voor de BTW bezitten en die voor minder dan 90% BTW-belast worden gebruikt. Hiervoor zal een verlaagd tarief voor de overdrachtsbelasting gaan gelden van 4%. Er is overgangsrecht opgenomen voor lopende projecten.
5. Afschaffen regime voor vrijgestelde fiscale belegginsginstellingen bij vastgoed
Vanaf 2025 zal het voor een vrijgestelde fiscale beleggingsinstelling (‘FBI’) niet langer mogelijk zijn om te beleggen in vastgoed dat in Nederland is gelegen. Bestaande vastgoed-FBI’s zullen vanaf 1 januari 2025 weer onder het normale belastingtarief voor de vennootschapsbelasting vallen. Om de bestaande vastgoed-FBI’s de mogelijkheid te geven zonder directe fiscale gevolgen te herstructureren, komt er gedurende 2024 een (tijdelijke) vrijstelling van overdrachtsbelasting.
6. Aanpassing regeling voor lucratieve belangen
De regeling voor zogeheten ‘lucratieve belangen’ wordt met terugwerkende kracht naar 26 juni 2023 aangepast. Aandeelhoudersleningen die géén informeel kapitaal vormen, zullen onder voorwaarden voortaan meetellen bij de beoordeling of sprake is van een lucratief belang.
7. Invoering twee schijven in box 2 (inkomen uit aanmerkelijk belang)
Op basis van een eerder wetsvoorstel zal met ingang van 2024 in box 2 sprake zijn van twee schijven. De eerste € 67.000 aan box 2-inkomen wordt belast tegen een tarief van 24,5% (huidig tarief: 26,9%). Het meerdere wordt belast tegen een tarief van 31%. Voor fiscaalpartners kan door toerekening van box 2-inkomen het lage tarief gelden voor een totaal box 2-inkomen van€ 134.000. Deze tariefsverhoging gaat ook gelden voor op 1 januari 2024 bestaande winstreserves.
8. Wijzigingen box 3
Het tarief in box 3 wordt verhoogd naar 34% (huidig tarief: 32%). Lidmaatschapsrechten in een VvE en gelden op derdenrekeningen worden terugwerkend naar 1 januari 2023 belast in de categorie ‘banktegoeden’. Onderlinge vorderingen en schulden tussen fiscale partners en tussen ouders en minderjarige kinderen blijven terugwerkend naar 1 januari 2023 buiten box 3. Het is de bedoeling dat er vanaf 1 januari 2027 een nieuwe heffingssystematiek gaat gelden voor box 3 op basis van ‘werkelijk rendement’.
9. Aanpassing giftenaftrek voor de BV
Per 1 januari 2024 vindt een vereenvoudiging van het schenken via de BV aan goede doelen plaats. De giftenaftrek in de vennootschapsbelasting komt te vervallen. Maar giften die via de BV plaatsvinden, zullen evenmin als een belast dividend voor de aandeelhouder in box 2 worden aangemerkt.
10. Nieuwe systematiek belastingrente?
Een eerder aangekondigde (niet in het belastingplan 2024 opgenomen) maatregel betreft de wijziging van de systematiek van de belasting- en invorderingsrente. Deze zou per 1 januari 2024 moeten ingaan en zou tot gevolg hebben dat de belastingrente voor de vennootschapsbelasting oploopt tot 10% (huidig tarief: 8%). Voor de inkomstenbelasting en andere belastingen zou de belastingrente dan toenemen tot 7,5% (huidig tarief: 6%).
Lees alles over de wetsvoorstellen uit het Belastingplan 2024 hier.