De Belastingdienst heeft twintig vragen en antwoorden gepubliceerd over de startersvrijstelling en het 2%-tarief voor de overdrachtsbelasting. De Belastingdienst gaat in op de geldende voorwaarden zoals het hoofdverblijf- en het leeftijdscriterium en de maximale woningwaarde. Hierna geven wij de meest opvallende antwoorden kort weer.
Hoofdverblijfcriterium en wat is een woning?
- Eén van de voorwaarden voor de startersvrijstelling is dat de koper zelf in de woning gaat wonen. Bij het in tijd naar voren halen van de notariële levering met tijdelijk voortgezette bewoning door de verkoper geldt dat de koper alleen een beroep op de startersvrijstelling kan doen, als de verkoper niet langer dan maximaal één maand na leveringsdatum in de woning blijft wonen.
- Ook de koper die de woning eerst nog enige tijd gaat verbouwen kan een beroep doen op de startersvrijstelling of het 2%-tarief. Na de voltooiing van de verbouwing moet hij de woning dan wel daadwerkelijk als hoofdverblijf gaan gebruiken.
- De intentie om zelf in de woning te gaan wonen is niet voldoende. De verkregen woning moet voor minimaal een half jaar bewoond worden door de koper, tenzij de koper aannemelijk maakt dat dit redelijkerwijs niet mogelijk is vanwege onvoorziene omstandigheden, die zich na de overdracht hebben voorgedaan. In dat geval wordt de startersvrijstelling of het 2%-tarief niet teruggenomen.
- De startersvrijstelling en het 2%-tarief gelden niet als alleen de economische eigendom van een woning wordt verkregen. Ook de juridische eigendom moet worden verkregen.
- Een stuk grond geldt voor de overdrachtsbelasting pas als een woning als de fundering van de te bouwen woning er ligt. Zonder fundering geldt het tarief van 8%.
Waarde woning vanaf 1 april 2021 niet hoger dan € 400.000
- Bij de beoordeling of een verkrijging voldoet aan de grens van €400.000 geldt de waarde van de woning als geheel en niet de waarde van een verkregen aandeel in de woning.
- De waarde in het economische verkeer van de woning, met eventuele op dezelfde dag verkregen aanhorigheden, is bepalend voor de geldende grens bij de startersvrijstelling. Maar als de koopsom hoger is dan de waarde in het economische verkeer, wordt van die hogere waarde van de tegenprestatie uitgegaan.
- Bij een pand dat naar zijn aard gedeeltelijk is bestemd voor bewoning en gedeeltelijk voor andere doeleinden dan bewoning (bijvoorbeeld bedrijfsdoeleinden) wordt alleen de waarde in aanmerking genomen die aan het woongedeelte kan worden toegerekend.
Leeftijd
- De startersvrijstelling geldt alleen voor kopers onder de 35 jaar. De leeftijd op de datum waarop de notariële akte van levering bij de notaris wordt opgemaakt en ondertekend is daarbij van belang. De leeftijd op de datum van de koopovereenkomst niet.
- De startersvrijstelling kan maar één keer gebruikt worden, maar het is niet verplicht om de startersvrijstelling te gebruiken bij aankoop van de eerste woning. Gekozen kan ook worden om bij de aankoop van de volgende (vaak duurdere) woning gebruik te maken van de startersvrijstelling, mits dan nog aan alle voorwaarden wordt voldaan.
- Als de koper een kleiner deel dan 90% van een woning zelf gaat bewonen geldt de startersvrijstelling of het 2%-tarief niet voor het andere gedeelte van die woning. Daarvoor geldt dan het 8%-tarief.
- Verkrijger voor de overdrachtsbelasting is alleen degene die in de notariële leveringsakte als koper is genoemd. De in gemeenschap van goederen gehuwde partner wordt voor de overdrachtsbelasting niet aangemerkt als een verkrijger en diens leeftijd speelt dus geen enkele rol.
Belang voor de praktijk
Een voor de praktijk nuttig inkijkje in de uitleg door de Belastingdienst van de regels voor toepassing van de startersvrijstelling en het 2%-tarief in de overdrachtsbelasting. Wij merken wel op dat de eis die de Belastingdienst stelt bij het hoofdverblijfcriterium dat de koper de woning minimaal een halfjaar moet gaan bewonen, naar onze mening uit de lucht gegrepen is en ook onnodig veel strenger dan de tekst van de wet. Uit de feiten en omstandigheden moet immers blijken of er sprake is van een hoofdverblijf. Ook vragen wij ons af of de bewijslast hiervoor nu terecht helemaal bij de koper van de woning wordt gelegd.
Heeft u vragen hierover, neem dan contact op!